Zapraszamy przyszłych pasażerów pociągów na nowej linii PKM Południe, w tym zwłaszcza mieszkańców dzielnic, przez które będzie biegła projektowana obecnie trasa, do wzięcia udziału w naszej ankiecie dotyczącej nazw 6 nowych przystanków PKM Południe. Oddając głosy na wybrane przez siebie propozycje możecie współtworzyć z nami tę epokową inwestycję.
– Bardzo zależy nam na jak największej akceptacji społecznej naszego projektu, dlatego od samego początku staramy się być jak najbliżej mieszkańców – mówi Grzegorz Mocarski, prezes samorządowej spółki PKM SA, przygotowującej projekt PKM Południe. – Dlatego trzy serie konsultacji społecznych zrealizowaliśmy już na etapie STEŚ w 2022 roku. Wówczas też zapowiedzieliśmy, że tymczasowe, robocze nazwy proponowanych przystanków będziemy chcieli zastąpić ostatecznymi na etapie projektu budowlanego, który aktualnie powstaje. Więc zgodnie z tamtą obietnicą zapraszamy obecnie mieszkańców wypowiedzenia się na ten temat w specjalnej ankiecie.
Zanim przygotowaliśmy ankietę, zebraliśmy opinie i propozycje od ekspertów na co dzień zajmujących się koleją i transportem miejskim oraz historią kolei na Pomorzu, wśród których znaleźli się:
- Leszek Lewiński – ekspert kolejowy, wybitny znawca historii kolei na Pomorzu,
- Paweł Rydzyński – ekspert kolejowy, prezes Stowarzyszenia Ekonomiki Transportu,
- Henryk Jursz – autor książek o historii kolei na Pomorzu,
- Michał Tusk – wicedyrektor Departamentu Infrastruktury UMWP (przedstawiciel organizatora przewozów kolejowych w regionie),
- Marcin Czapnik – zastępca kierownika Działu Przewozów ZTM w Gdańsku (przedstawiciel organizatora komunikacji miejskiej w Gdańsku).
Spotkaliśmy się także z przedstawicielami wszystkich 4 Rad Dzielnic, przez jakie przebiegać będzie linia PKM Południe, którzy również przygotowali własne propozycje nazw przystanków wraz z uzasadnieniem dla każdej z nich.
Wytyczne krajowe i uwarunkowania lokalne
Wytyczne PKP PLK dotyczące nazewnictwa stacji kolejowych w Polsce wskazują, że jeżeli w danej miejscowości znajduje się kilka stacji lub przystanków osobowych, to w nazwie pierwszy człon powinien być tożsamy z nazwą miejscowości, a drugi człon powinien jednoznacznie wskazywać na usytuowanie obiektu, np. dzielnicę miasta (Gdańsk Wrzeszcz, Warszawa Ochota, itp.), kierunek świata (Żukowo Wschodnie, Warszawa Zachodnia, itp.) lub nazwę ogólnie znanego obiektu użyteczności publicznej, w pobliżu którego dana stacja jest zlokalizowana (Gdańsk Politechnika, Warszawa ZOO, itp.). Zgodnie z tymi wytycznymi, ustalając nazwę stacji lub przystanku osobowego należy unikać powiązań z nazwami ulic w danej miejscowości. Odstępstwem od tych zasad są przystanki metra, gdzie poza nazwami pochodzącymi od dzielnic lub obiektów występują również nazwy od uliczne – jak przykładowo w warszawskim metrze: Kabaty, Świętokrzyska, Ratusz – Arsenał.
Wziąwszy pod uwagę przebieg linii PKM Południe przez gdańskie dzielnice, stwierdzić należy, że jedynie pierwszy z przystanków zlokalizowany jest wyraźnie tylko w jednej dzielnicy (Orunia – Św. Wojciech – Lipce), drugi i trzeci przystanek leżą na styku kilku dzielnic (odpowiednio: Chełm, Orunia – Św. Wojciech – Lipce i Orunia Górna – Gdańsk Południe oraz Orunia Górna – Gdańsk Południe, Chełm i Ujeścisko – Łostowice), natomiast pozostałe 3 przystanki położone są w granicach administracyjnych dzielnicy Ujeścisko – Łostowice, w bliskim sąsiedztwie dzielnicy Orunia Górna – Gdańsk Południe.
Nałożyliśmy na to jeszcze uwarunkowania historyczne oraz lokalne, w tym m.in. jak swoje najbliższe otoczenie nazywają sami mieszkańcy. W efekcie zarówno poproszeni przez nas o przedstawienie propozycji nazw radni dzielnicowi, jak i eksperci mieli wyjątkowo trudne zadanie – jak te wszystkie elementy pogodzić?
Część z nich stwierdziła, że najlepszym rozwiązaniem byłoby pozostawić nazwy pochodzące od ulic, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę, że PKM Południe w dużej części będzie przypominać metro, gdyż na wielu odcinkach będzie biegła w wykopach lub pod ziemią. Inni zwracali uwagę na fakt, że jako przedłużenie istniejącej linii SKM od Śródmieścia do Kowal, nowa linia powinna jednak przyjąć zasady nazewnictwa tożsame z linią SKM – czyli od dzielnic lub znanych obiektów w sąsiedztwie, nawet jeśli to sąsiedztwo nie byłoby najbliższe.
Wspólne propozycje Rad Dzielnic i ekspertów
Konfrontując propozycje ekspertów z propozycjami Rad Dzielnic udało nam się wspólnie wypracować propozycje nowych nazw, które trafiły do naszej ankiety dla mieszkańców.
W przypadku każdego z 6 przystanków PKM Południe pozostawiliśmy jako pierwszą dotychczasową, roboczą nazwę, w większości przypadków pochodzącą od sąsiedniej ulicy (czyli tak jak w przypadku linii metra) oraz dodaliśmy zaproponowane przez radnych dzielnicowych i ekspertów nowe nazwy pochodzące od dzielnic lub innych charakterystycznych obiektów w sąsiedztwie.
Oto nasze wspólne propozycje wraz z krótkim uzasadnieniem:
PRZYSTANEK 1
- Gdańsk Trakt Św. Wojciecha
- Gdańsk Oruńskie Przedmieście
Jedyny przystanek, gdzie niemal wszyscy (poza jednym z ekspertów) zgodnie wskazali Oruńskie Przedmieście jako historyczną nazwę, w pełni pasującą do tej lokalizacji w kontekście całego układu komunikacyjnego.
PRZYSTANEK 2
- Gdańsk Madalińskiego
- Gdańsk Chełm
- Gdańsk Orunia Górna
Nową nazwę Gdańsk Chełm zaproponowali radni dzielnicowi i jeden z ekspertów, który dodatkowo zwrócił uwagę na fakt, że podobne przystanki zlokalizowane na skraju danej dzielnicy nie są w kraju niczym wyjątkowym, ani specjalnie uciążliwym dla korzystających z nich mieszkańców/pasażerów. Przykładem może być chociażby Gdańsk Jasień na pierwszej linii PKM, również zlokalizowany z dala od centrum dzielnicy o tej nazwie (praktycznie na jej granicy z Trójmiejskim Parkiem Krajobrazowym), czy funkcjonujące już kilkadziesiąt lat gdyńskie przystanki SKM Gdynia Leszczynki i Gdynia Grabówek.
Dla części ekspertów tej lokalizacji bliżej jednak do Oruni Górnej, więc i ta propozycja trafiła do naszej ankiety.
PRZYSTANEK 3
- Gdańsk Łostowice-Świętokrzyska
- Gdańsk Orunia Górna
- Gdańsk Łostowice
W tym przypadku zarówno sami radni dzielnicowi, jak i część ekspertów zwracali uwagę na fakt, że istniejąca pętla tramwajowa Łostowice-Świętokrzyska znajduje się tak naprawdę w granicach dzielnicy Orunia Górna – Gdańsk Południe, a historyczna wieś Łostowice zaczynała się kilkaset metrów dalej, na wysokości dzisiejszej ul. 11 listopada. Nazwa Orunia Górna przywróciłaby zatem właściwą nazwę geograficzną dla tej lokalizacji oraz de facto usankcjonowałaby i tak stosowaną potocznie przez samych mieszkańców nazwę całej najbliższej okolicy. W przypadku ostatecznego wyboru takiej nazwy konieczne byłoby jednak – co podkreślili proponujący ją eksperci – ujednolicenie przez gdański ZTM nazewnictwa pobliskich przystanków autobusowych i tramwajowego.
Przez część ekspertów zasugerowana została też odwrotna propozycja – pozostawienia nazwy Gdańsk Łostowice (już bez dodawania nazwy ul. Świętokrzyskiej), do której wielu mieszkańców się przyzwyczaiło w odniesieniu do pętli tramwajowej i wspólnego nazwania tak całego nowego węzła kolejowo-autobusowo-tramwajowego. Przy czym jednocześnie wskazywali, że musiałoby się to odbyć w „pakiecie” z nazwaniem przystanku 2 Gdańsk Orunia Górna.
PRZYSTANEK 4
- Gdańsk Niepołomicka
- Gdańsk Wzgórze Luizy
- Gdańsk Maćkowy
W przypadku tego przystanku wybór był najtrudniejszy, ale na szczęście zarówno wśród ekspertów, jak i wśród radnych dzielnicowych znalazły się osoby o szerokim spojrzeniu, które zgłosiły ciekawe propozycje:
– Przy braku jakichkolwiek lokalnych odniesień i równocześnie chęci uniknięcia konstrukcji typu „Gdańsk Łostowice Południowe”, a także nazw od ulicznych, nazwa historyczna sąsiadującego z przystankiem Wzgórza Luizy (ok. 200 m) wydaje się rozsądnym rozwiązaniem. Dodatkowo nazwa ta nada charakteru okolicy „cierpiącej” na miks bezosobowych nazw od ulicznych oraz marketingowych nazw osiedli – proponuje Michał Tusk, wicedyrektor Departamentu Infrastruktury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego.
– Przystanek znajduje się w jednostce morfogenetycznej Łostowice, ok 150-200 m od jednostki morfogenetycznej Maćkowy, na granicy dzielnic Ujeścisko-Łostowice i Orunia Górna-Gdańsk Południe. Jednocześnie to właśnie ul. Niepołomicka będzie drogą dojazdową do przystanku dla mieszkańców z rejonów ul. Starogardzkiej, bezsprzecznie kojarzonej z Maćkowymi. Około 100-150 m od planowanej stacji kolejowej płynie także znany mieszkańcom pobliskich osiedli Potok Maćkowy. Dlatego naszą propozycją nazwy dla tego przystanku, która pozwoli go wyróżnić, a jednocześnie bezproblemowo zidentyfikować, jest nazwa Gdańsk Maćkowy – proponuje Wojciech Trzciński, przewodniczący Komisji Transportu Rady Dzielnicy Orunia Górna – Gdańsk Południe.
PRZYSTANEK 5
- Gdańsk Wielkopolska
- Gdańsk Łostowice
- Gdańsk Potok Maćkowy
Tutaj głosy ekspertów i radnych dzielnicowych rozłożyły się niemal dokładnie pół na pół pomiędzy dotychczasową propozycją pochodzącą od pobliskiej ul. Wielkopolskiej, a historyczną nazwą pobliskiej wsi Łostowice – geograficznie leżącej najbliżej projektowanego tu przystanku, chociaż zlokalizowanego na obrzeżach współczesnej dzielnicy Ujeścisko – Łostowice.
Pojawiła się także propozycja jednego z ekspertów, żeby ten właśnie przystanek nazwać Gdańsk Potok Maćkowy, od płynącego w pobliżu strumienia o tej nazwie.
PRZYSTANEK 6
- Gdańsk Kowale
- Gdańsk Węzeł Kowale
Tu również – podobnie jak przy pierwszym przystanku – niemal wszyscy jednomyślnie wskazali na nazwę Gdańsk Kowale, najbardziej pasującą do przystanku, który wraz z węzłem przesiadkowym zlokalizowany będzie dokładnie na granicy miasta Gdańska i wsi Kowale. Dyskutowaliśmy między sobą praktycznie jedynie nad tym, czy nie dodać jednak w środku słowa „Węzeł” dla podkreślenia przesiadkowego charakteru tej stacji? Ale tę decyzję można podjąć nawet na etapie późniejszym, w trakcie budowy przystanków, dlatego w głosowaniu postanowiliśmy pozostawić samo Gdańsk Kowale.
Powyższe propozycje połączyliśmy w 3 pakiety do głosowania (głosować można na 1 z nich). W pierwszym znalazły się dotychczasowe, robocze nazwy pochodzące od sąsiednich ulic – podobnie jak w metrze. W dwóch pozostałych zebraliśmy propozycje nazw pochodzących od dzielnic i charakterystycznych punktów w okolicy, podzielone tak, aby żadne z nich się nie dublowały w jednym komplecie.
Ankietę, w której każdy może zagłosować na propozycje nazw przystanków PKM Południe, znajdziecie tutaj:
LINK DO ANKIETY
Głosować w naszej ankiecie można będzie przez 10 dni, od 14 do 23 marca 2025 r. Po zamknięciu głosowania w ciągu 7 podsumujemy naszą akcję. Nazwy wybrane przez mieszkańców w drodze głosowania zostaną zarekomendowane do przyjęcia samorządom realizującym projekt PKM Południe – Gminie Miasta Gdańsk i Samorządowi Województwa Pomorskiego. Po ich akceptacji wyników głosowania, nazwy przystanków PKM Południe zostaną ostatecznie zatwierdzone przez zarząd spółki PKM SA w drodze uchwały.
Marszałkowie i prezydenci zachęcają do głosowania
Do udziału w naszym głosowaniu zachęcają marszałkowie i prezydenci.
– Już podczas konsultacji społecznych projektu PKM Południe w 2022 r. słyszeliśmy od mieszkańców pytania nie o to, czy ta linia powstanie, tylko kiedy? Wszyscy mamy świadomość jak bardzo jest ona potrzebna nie tylko mieszkańcom południowych dzielnic Gdańska, ale również sąsiednich gmin, którzy będą mogli dojechać autobusem lub samochodem do Węzła Kowale i przesiąść się tam na szybszy i bardziej ekologiczny transport kolejowy. – mówi Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego. – Od grudnia 2024 r. trwają już prace nad projektem budowlanym tej inwestycji. Chcemy aby znalazły się w nim już ostateczne nazwy przystanków, na które teraz każdy z mieszkańców może zagłosować.
– Jesteśmy na najlepszej drodze do zapewnienia naszym mieszkańcom nowoczesnej i efektywnej infrastruktury transportowej. Budowa PKM Południe to krok w przyszłość, który przyniesie korzyści całemu regionowi. Podpisaliśmy już umowę z projektantem, otrzymaliśmy także decyzję środowiskową dla tej inwestycji. To kroki milowe w kierunku jej realizacji – podkreśla Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. – Teraz w ręce mieszkańców oddajemy decyzję o nazwach przystanków PKM. Gdańszczanki i Gdańszczanie, to Wy najlepiej znacie swoje miasto i jego historię. Dlatego zapraszamy do udziału w ankiecie, która dostępna będzie także poprzez Kartę Mieszkańca.
– Zależy nam, aby tę inwestycję realizować nie tylko dla mieszkańców, ale razem z mieszkańcami, którzy będą przyszłymi pasażerami pociągów na tej trasie i użytkownikami poszczególnych przystanków – podkreśla wicemarszałek Leszek Bonna, odpowiadający za transport i infrastrukturę w regionie. – W podobny sposób wyłoniliśmy nazwy przystanków na pierwszej linii PKM. W zorganizowanym wówczas plebiscycie oddanych zostało blisko 50 tysięcy głosów! Możliwość współdecydowania o kształcie tak epokowej inwestycji przełożyła się na silniejszą identyfikację mieszkańców z całym projektem. Chcemy, aby przy projekcie PKM Południe, mieszkańcy również się z nim utożsamiali, bo to oni będą z niego w przyszłości korzystać.
– Budowa Pomorskiej Kolei Metropolitalnej to ogromne wyzwanie, wymagające uwzględnienia licznych aspektów planistycznych, transportowych, infrastrukturalnych oraz krajobrazowo-przyrodniczych. Naszym priorytetem jest, aby inwestycja jak najlepiej odpowiadała na potrzeby komunikacyjne mieszkańców. Chcemy również, aby Gdańszczanki i Gdańszczanie czuli się z nią związani, dlatego to oni zdecydują o nazwach nowych stacji. Głosowanie obejmuje dwie lub trzy propozycje nazw dla każdej lokalizacji, a te, które otrzymają największe poparcie, staną się oficjalnymi nazwami przystanków PKM Południe – dodaje Piotr Grzelak, zastępca prezydent Gdańska ds. zrównoważonego rozwoju i gospodarki.
